Katedra św. Mikołaja stoi w centrum bielskiego Starego Miasta. Jednak jej początki wiążą się ściśle ze Starym Bielskiem, gdzie do połowy XV wieku funkcjonował najstarszy kościół parafii św. Mikołaja. Dopiero książę cieszyński Wacław I, po wybudowaniu w latach 1443-1447 gotyckiego kościoła w obecnym miejscu, przeniósł również siedzibę probostwa. W ten sposób św. Mikołaj, popularny w średniowieczu patron kupców, został opiekunem miasta nad Białą.
W XVI wieku reformacja zdobyła w Bielsku wielu zwolenników. Dlatego główną świątynię w 1559 roku zamieniono na luterański zbór. Pozostał w rękach ewangelików do 1630 roku, kiedy to podczas nasilenia kontrreformacji katolicy odebrali go siłą. W 1682 roku kościół obrabowali węgierscy powstańcy, walczący z Habsburgami. Niestety, żołnierze nie poprzestali na rabunku – przed świątynią zamordowali proboszcza, księdza Krzysztofa Buriana.
Świątynia wiele razy stawała w płomieniach. Kroniki zanotowały najdotkliwsze pożary z lat: 1659, 1750, 1808. Na szczęście parafia zawsze miała możnych protektorów, którymi byli kolejni właściciele bielskich dóbr. Wpierw więc Sunneghowie pomogli odbudować kościół w stylu barokowym, później Sułkowscy – w stylu barokowo-klasycystycznym. W latach 1908-1910 kościół przebudowano po raz kolejny, nadając mu kształt, który przetrwał do dnia dzisiejszego.
Efektowną fasadę kościoła najłatwiej podziwiać z placu św. Mikołaja. Jest ona dziełem wiedeńskiego architekta, Leopolda Bauera, ucznia słynnego Otto Wagnera. Stworzył on klasycznie neoromański portal główny. Nad nim wznosi się wysoka na 61 metrów wieża, nawiązująca do włoskich kampanili (wolno stojących dzwonnic).
Wnętrze, utrzymane w ciepłych kolorach, sprawia wrażenie spokojnej elegancji. W ołtarzu głównym tryptyk z obrazem św. Mikołaja, ratującego rozbitków na morzu. Z boku kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej z cudownym wizerunkiem Madonny oraz relikwiami świętych. Okna zdobią XIX- i XX-wieczne witraże. Nad chórem znajdują się pięćdziesięciojednogłosowe organy z 1920 roku.
